रविवार, ५ मे, २०१९

तुफान

तुफान आते है
ढिले पडते है
चले भी जाते है...
तुफान आने पर
कोई चले जाते है
कोई रह जाते है...
अकसर लोग डरते है
तुफानो से, और कुछ
डरते भी नहीं है...
कुछ ना डरनेवालो को जाना पडता है
कुछ डरनेवालो को रहना पडता है;
तुफान नहीं पुछता
आप क्या सोचते है?
ऐसा भी हो सकता है
वैसा भी हो सकता है,
ये भी होता है
वो भी होता है,
सुनकर ये बाते सभी
पुछ उठे कविराय
आखीर होता क्या है?
और दिये जाते है उत्तर भी-
वही होता है
जो मंजूर ए खुदा होता है !!
- श्रीपाद कोठे
नागपूर
शनिवार, ४ मे २०१९

एखादं झाड

एखादं झाड
आनंदमय सौख्याचं,
एखादं झाड
दु:खमयी प्रेमाचं;
एखादं झाड
काटेरी सुगंधाचं,
एखादं झाड
कोमल दुर्गंधाचं;
एखादं झाड
छाया न देणारं विशाल,
एखादं झाड
सावली देणारं पण लहान;
एखादं झाड
पर्णाविना फुलणारं,
एखादं झाड
सुमनरहित पानांचं;
एखादं झाड
उन्हातान्हात बहरणारं,
एखादं झाड
श्रावणातही खुरटलेलं...
- श्रीपाद कोठे
नागपूर
शनिवार, ४ मे २०१९

गंगामैय्या !!

गंगामैय्या मला ठाऊक आहे
आज तुझ्यातून वाहिलेलं पाणी
केवळ पाणी नव्हतं,
खरं तर ते केवळ पाणी
नसतंच कधी
ते तीर्थ असतं नेहमीच,
पण आज ते तीर्थही नव्हतं,
आज तो प्रवाह होता अश्रूंचा...
कितीतरी काळ दाबून धरलेल्या
अंतरीच्या असंख्य संमिश्र भावना
उमाळ्याने बाहेर पडल्या आज...
आनंद, दु:ख, अवहेलना
दुर्लक्ष, समाधान, आशा
या साऱ्यांचेच गोड, खारट
आंबट, तुरट, उष्ण अश्रू...
त्या अश्रूंचाच तो प्रवाह
कलकल करत वाहत होता
संध्यामग्न अदृष्टाला
मनीचा आवेग सांगण्यासाठी...
किती दीर्घ काळानंतर आज
लाभला तुला सन्मान
डावलला गेलेला !!
तुझ्या लेकरांचा नेता,
ज्या भूमीसाठी
धावतेस तू युगेयुगे
त्या भूमीचा प्रतिनिधी
श्रद्धापूर्वक करत होता तुझी वंदना
जणू संपूर्ण भरतभूमीच
जमली होती तुझ्या स्तवाला
लाभले होते तुला
आज तुझे सम्राज्ञी पद !!
जगाने पाहिले, अनुभवले ते...
पण हे सर्वोच्च स्थान
म्हणजे केवळ गौरव नाही
तुझ्या कर्तृत्वाचा,
तो गौरव नाही
तुझ्या सोसण्याचा,
तो नाही गौरव
तुझ्या आणि या भूमीच्या
देवाणघेवाणीच्या
महा उद्यमाचा...
तो गौरव आहे
जड चेतनाला
कृतज्ञ वंदन करणाऱ्या भावनेचा,
तो गौरव आहे
य:कश्चित समजल्या जाणाऱ्या
धुलीकणांना, जलकणांना
ईश स्वरूपात पाहण्याचा,
तो गौरव आहे
माणसाच्या मनाला
अत्युच्च भावांनी आभाळमय करण्याच्या
हजारो वर्षांच्या अथक प्रयत्नांचा,
तो गौरव आहे
छोट्याशा माणसाला
अनंत करण्याच्या ध्यासाचा...
या भूमीला
या भूमी-मानसाला
तुच्छ लेखले जगाने
डावललेही
अन येथील भूमीपुत्रांनीही
मिळवला आपला आवाज
त्यांच्याच आवाजात,
अन याहीपेक्षा वेदना होती-
तुला, या भूमीला, तुझ्या पुत्रांना
कायमस्वरूपी
खुजे करण्याच्या प्रयत्नांची
त्यांचं भावविश्व खुरटं करण्याची
माणसाचं मोठं होणं नाकारण्याची...
आजचा क्षण सांगून गेला
'होय-
खुजेपणाचे दिवस भरले आहेत
या भूमीने जवळ केला आहे
पुन्हा एकदा
अनंताचा राजमार्ग'
तू दिलेल्या संस्काराचा हा विजय आहे...
गंगामय्या !!
आजचे तुझे पाणी
या साऱ्यांमुळेच
तुझ्या डोळ्यात तरळलेले
अश्रू आहेत
मला ठाऊक आहे...
- श्रीपाद कोठे
नागपूर
गुरुवार, २५ एप्रिल २०१९

जीवन म्हणजे बुटाची लेस

जीवन म्हणजे बुटाची लेस
'मी' बांधून ठेवणारी,
अन माणसे म्हणजे
टोके या लेसची,
गाठी पडतात
जवळ येतात,
गाठ सुटली
दूर होतात,
गाठ राहते
वर्षानुवर्षे किंवा थोडाच वेळ
काळ गाठीचा असो कितीही
टोके मात्र वेगळीच,
गाठ म्हणजे भास... एकतेचा...
जीवनाच्या लेसने निर्माण केलेला
'मी'ने बांधून घेण्यासाठी
उत्पन्न केलेला

- श्रीपाद कोठे
नागपूर
गुरुवार, २५ एप्रिल २०१९

माणूस

मला हवं तेव्हा
बोलायलाच हवं तू,
मला नको तेव्हा
मौनच राहायला हवं तू,
मी?
- माणूस...

मला हवं तेच
बोलायला हवं तू,
मला नको त्याचा
उच्चारही न करावास तू,
मी?
- माणूस...
मला हवं तेवढंच
बोलावंस तू,
उरलेलं सगळं
गिळून टाकावं तू,
मी?
- माणूस...

रंगचक्र


हे रंगबिरंगी जीवन
ही निळी तयातील माया
त्या शुभ्र पटावर त्याची
हे चित्र रेखते तुलिका

चित्रातून वाहत जाती
रंगांच्या अल्लड सरिता
जाऊन पुन्हा मिळती त्या
पुनवेच्या शुभ्र समुद्रा
पुनवेची ढळते काया
उगवते पुन्हा ती माया
कृष्णघनातून हसती
कविता लुकलुकणाऱ्या
हे चक्र निरंतर फिरते
रंगांनी न्हाते, विरते
होऊन बाजूला कोणी
हाताशी भगवे धरते
ते भगवे विश्व तयाचे
जाते लयास नंतर
तुलिकेच्या अग्रातून तो
गाठतो भवाचे अंतर
- श्रीपाद कोठे
नागपूर
शुक्रवार, २२ मार्च २०१९